MediaSfera
Na današnji dan pre 24 godine počelo je NATO bombardovanje Savezne Republike Jugoslavije (SRJ) u kojem je za 11 nedelja, prema nezvaničnim izvorima poginulo oko 2.500 civila i oko 1.000 vojnika i policajaca.
Akcija NATO-a, koju su Vlada SRJ, ali i brojni pravni stručnjaci nazvali agresijom, usledila je posle neuspešnih pregovora o rešenju krize na Kosovu u Rambujeu i Parizu, februara i marta 1999. godine. Bombardovanje Jugoslavije okončano je 10. juna, usvajanjem Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN, nakon čega je usledilo povlačenje vojske i policije iz pokrajine i ulazak medjunarodnih vojnih trupa.
Tog 24. marta 1999. godine, 19 zemalja NATO alijanse se bez dozvole Saveta bezbednosti UN obrušilo se na Srbiju i Crnu Goru zbog optužbi da srpske snage bezbednosti vrše etničko čišćenje kosovskih Albanaca.
Najveća NATO operacija
To je do tada bila najveća operacija Alijanse, a najviše vojnika je došlo iz Nemačke, Francuske, Italije i SAD.
Napadi na Jugoslaviju počeli su 24. marta 1999. U 19.45 sati oglasila se prva sirena za vazdušnu opasnost koja je signalizirala početak NATO bombardovanja naše zemlje na osnovu naređenja tadašnjeg generalnog sekretara NATO-a Havijera Solane. Jugoslovenska vlada iste noći proglasila je ratno stanje.
Prve krstareće rakete prve večeri napada pale su na kasarnu u Prokuplju u 19.53, kada je stradao prvi vojnik Vojske Jugoslavije, Boban Nedeljković. Dva minuta kasnije, pogođeni su vojni ciljevi u Prištini. Zatim su tri krstareće rakete u 20.05 pogodile podzemni bunker u Kuršumliji, kada je poginulo 11 vojnika. Bombe su oko 20.10 pale na kasarnu u Vrbici. Vojni ciljevi u Batajnici pogođeni su u 20.38.
NATO je počeo vazdušne napade na vojne ciljeve u tadašnjoj Saveznoj Republici Jugoslaviji, da bi se kasnije vazdušni udari proširili i na privredne i civilne objekte. U napadima koji su bez prekida trajali 78 dana teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće, spomenici kulture, crkve i manastiri. Procene štete koju je imala SRJ kreću se od 30 do 100 milijardi američkih dolara.
Napad na zgradu RTS-a
U noći 23. aprila 1999. u 2.06 časova NATO je u napadu na zgradu televizije usmrtio 16 radnika RTS-a, što je bio prvi slučaj u istoriji da je medijska kuća proglašena za legitimni vojni cilj.
U trenutku bombarovanja, u zgradi je bilo 150 radnika koji su tu noć dežurali.
Bivši direktor RTS Dragoljub Milanović osuđen je, 2002. godine, na 10 godina zatvora zbog teškog krivičnog dela protiv opšte bezbednosti zato što nije preduzeo sve mere da se zaposleni i oprema zaštite i evakuišu, a postojali su dokazi da su čelnici RTS, državni i vojni vrh znali da će zgrada biti bombardovana.
Najmlađe žrtve bombardovanja
Trogodišnja Milica Rakić i dvogodišnji Marko Simić najmlađi su od 79 dece koji su nastradali tokom bombardovanja.
Milica je nastradala 17. aprila kada je bomba pala na kuću u kojoj je živela u Batajnici i koja je zauvek prekinula njeno detinjstvo.
Poslednjeg dana maja, oko pola dva popodne, u Novom Pazaru je nastradao mali Marko u naručju svog oca, koji je pokušavao da ga zaštiti.
Polemika oko broja stradalih
U bombardovanju, koje trajalo 78 dana, teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće, spomenici kulture.
Konačan broj izgubljenin života zvanično nije usaglašen. Prema jednim procenama ubijeno je oko 1.300 ljudi, a prema drugim čak 3.500. Istovremeno, procenjuje se da je ranjeno više od 12.000 ljudi. Napadi su obustavljeni 10. juna, nakon potpisivanja vojno-tehničkog sporazuma o povlačenju jugoslovenske vojske i policije sa Kosova i Metohije.
O materijalnoj šteti koja je naneta Jugoslaviji tokom bombardovanja izneti su različiti podaci. Tadašnje vlasti u Beogradu procenile su štetu na oko stotinu milijardi dolara i zatražile nadoknadu od članica NATO-a, a grupe ekonomista G17 štetu je procenila na 29,6 milijardi dolara. Bombardovanje Jugoslavije okončano je 10. juna, usvajanjem Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN.
Povlačenje sa Kosova
Dan ranije, 9. juna, predstavnici Vojske Jugoslavije i NATO-a potpisali su u Kumanovu Vojno-tehnički sporazum kojim je precizirano povlačenje snaga VJ sa Kosova i ulazak međunarodnih vojnih trupa.
Jedinice VJ povukle su se sa Kosova nakon donošenja rezolucije UN, a prve međunarodne trupe ušle su na teritoriju Kosova iz Makedonije već 12. juna 1999. godine, prenosi Tanjug.
Prema podacima UNHCR-a, Kosovo je od dolaska mirovnih snaga napustilo oko 230.000 Srba i Roma, a vratilo se oko 800.000 izbeglih Albanaca.
Dodaj komentar