MediaSfera
Tekst i fotografije: Fondacija ,,Blago”
Crkvu Svetog Đorđa, poznatu i kao Runovića crkva, podigla su braća Runović iz Prizrena u XV veku. Nalazi se u istorijskom jezgru grada, u porti sabornog prizrenskog hrama, čiji je patron takođe sveti Đorđe.
Od sredine XVIII veka, kada su Turci pretvorili crkvu Bogorodice Ljeviške, prizrensku katedralu, u džamiju, do okončanja radova na novom sabornom hramu Svetog Đorđa 1887. godine mala crkva porodice Runović služila je kao katedralni hram.
Za vreme turske vlasti u njoj su čuvani bogoslužbeni predmeti i ikone iz drugih gradskih crkava, a tu su pronađeni i ostaci kamenog ktitorskog natpisa s pomenom Dragoslava i Bele Tutić iz crkve Svetog Nikole iz 1331/1332. godine.
Crkva Svetog Đorđa ima pravougaonu osnovu sa apsidom koja je spolјa trostrana, a iznutra polukružna, i zidanu Časnu trpezu. Na južnoj strani nalazi se uzan bočni brod. Hram je sagrađen od lomlјenog kamena, dok je opeka upotreblјena samo na zapadnoj fasadi, oko portala, kao dekorativni element. Oba broda zasvedena su poluobličastim svodovima, a dvoslivni krov crkve sada je pokriven olovom. Na severnom zidu nalaze se tri velika polukružna otvora.
Živopis crkve Svetog Đorđa nastao je u drugoj polovini XVI stoleća i sačuvan je u oltaru i na svodu. U apsidi je predstava Bogorodice koja sedi na prestolu držeći malog Hrista u krilu, a koju okružuju dva anđela, dok je ispod nje prikazana Liturgijska služba otaca crkve. U nišama đakonikona i proskomidije nalaze se likovi svetih đakona, do njih su sveti stolpnici, a na trijumfalnom luku predstavlјeni su Sveti ubrus i Blagovesti.
Središnji deo svoda zauzimaju predstave različitih vidova Hrista, kao i prikaz Hetimasije, dok se na njegovoj južnoj i zapadnoj strani u vidu friza nižu poprsja proroka, starozavetnih otaca i svetih pesnika. Ispod njih su naslikane scene iz ciklusa Velikih praznika.
U Martovskom pogromu 2004. godine, kada su u požarima i razaranjima stradale sve prizrenske crkve, zapalјen je i mali hram Svetog Đorđa. U njemu je tada izgorelo drvo za ogrev koje je Kfor tu bio smestio. Crkva je obnovlјena 2005–2008. godine, a njene oštećene zidne slike, boja izmenjenih pod uticajem visoke temperature, konzervirali su grčki stručnjaci 2013. godine.
Kategorija: Evidentirana nepokretna kulturna dobra
Osnov za upis u registar: Rešenje Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Prištini br. 956 od 31. 12. 1964. Zakon o zaštiti spomenika kulture (Sl. glasnik NRS br. 51/59).
Da biste videli čitavu kolekciju slika, posetite http://www.blagofund.org/Archives/Prizren/sr/StGeorge/
Dodaj komentar