Pripreme za obnovu Kasno-rimske grobnice u Brestoviku

MediaSfera

Piše: Zorica Atić

Grocku su tragom Kasno-rimske grobnice u Brestoviku posetili stručnjaci iz Arheološkog instituta, Instituta IMS, Tehnološkog fakulteta u Novom Sadu i Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, u sastavu arheologa, arhitekti, geologa, hemičara i inženjera materijala, kako bi snimili stanje na terenu i prikupili uzorke materijala za potrebne analize.

Brestovik je naselјe jugoistočno od varoši Grocke, u neposrednoj blizini Dunava, a ime mu je nadenuo još knez Miloš Obrenović po nekadašnjim zasadima brestova. Sem po živopisnim pejzažima pod voćnjacima i vinogradima, Brestovik je čuven po antičkoj grobnici, jednom od najdragocenijih spomenika iz antičkog perioda u Srbiji, očuvanoj u toj meri da u nju može da se uđe. Pripadala je vlastelinskoj rimskoj porodici. I danas je dostupna posetiocima, kao spomenik kulture od velikog značaja za Republiku Srbiju.

Grobnica u Brestoviku je odabrana kao jedan od najreprezentativnijih spomenika rimskog perioda u Srbiji, koja će ovom timu dati dragocene podatke o tehnologiji izrade rimskog maltera, kao i upotrebi materijala u rimskom periodu.

Uzorci istorijskih materijala potrebni su za realizaciju naučno-istraživačkog projekta pod akronimom MoDeCo2000, koji u okviru programa Promis finansira Fond za nauku Republike Srbije, u oblasti nauke o konzervaciji

Rezultati će takođe dati važne priloge nominacionom dosijeu za UNESKOVU Listu svetske baštine „Granice Rimskog carstva – Dunavski Limes u Srbiji“, koji trenutno izrađuju Arheološki institut i Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, nakon čega bi i Kasno-rimska grobnica u Brestoviku trebala da nosi znak UNESKA.

Analize prethode planiranim radovima na konzervaciji arhitekture i slikarstva Kasno rimske grobnice u Brestoviku, koje sprovode gradski Zavod za zaštitu spomenika kulture i Arheološki institut, uz podršku Ministarstva kulture i informisanja RS i GO Grocka, a istraživanja će doneti nove smernice ka upotrebi materijala u konzervaciji u Srbiji, a posebno rimskih spomenika na dunavskom Limesu.

Ovom prilikom je konstatovano da je deo divlјe groblјanske deponije iznad Kasno-rimske grobnice očišćen, dok se nastavak radova na raščišćavanju i potom sanaciji grobnice u saradnji sa GO Grocka očekuje u najskorijem periodu.

Takođe, uočeno je da se povećao broj ulјanih sveća i hrišćanskih relikvija u grobnici, kao i da su na kamenom nadrvratku i dovratnicima urezani i obojeni simboli u vidu krsta, zatečeni su značajni tragovi čađi i nova oštećenja, što sve, na žalost, devastira ovaj dragoceni spomenik kulture iz paganskog perioda. Kao što znamo, u proteklih par godina se javilo verovanje da su u grobnici sahranjena tela hrišćanskih velikomučenika Ermila i Stratonika, međutim brojni arheološki nalazi, kao i preciznija tumačenja navoda iz žitija, ne daju osnova za ove tvrdnje, naprotiv. Bez svake sumnje je u pitanju paganski mauzolej, i to monumentalna porodična grobnica sa tri grobna mesta nekog značajnog rimskog vlastelina iz doba antike.

U pratnji predstavnika Centra za kulturu Grocka, stručna poseta je obuhvatila i Rančićevu kuću u Grockoj, gde su stručnjaci s pomnom pažnjom proučili kamenove iz Brestovika u lapidarijumu bašte, zatim Gročansku čaršiju, ambijentalnu celinu gde je pored narodnog neimarstva, pažnju privukao zanimlјiv zid crkve Sv. Trojice sa ugrađenim kamenovima iz prohujalih epoha, i naravno, „Legat dr Aleksandra Kostića“ opštine Grocka, čija postavka ilustruje bogata arheološka nalazišta u okruženju.

Grocka je ocenjena kao izuzetno lepa, šarmantna i interesantna varoš.