MediaSfera
Svetska javnost šokirana je i uznemirena požarom koji je u velikoj meri progutao katedralu Notr-Dam u srcu Pariza. Nјen, skoro devet vekova duga istorija prožeta je burnim događajima.
Gradnja katederale počela je 1160. godine za vreme biskupa Mauricija, a dovršena je tek 1345. godine kao prvo remek-delo gotičke umetnosti. Gotska katedrala odražava istaknutu ulogu Pariza kao ekonomskog i duhovnog centra u 12. veku, a njeni ožiljci iz Francuske revolucije samo podsećaju na njenu dugu vezu sa monarhijom – vezu koja je umalo dovela do njenog rušenja. Naime, dvadeset osam statua koje su se nalazile u Notr-Damu, rulјa je obezglavila 1793. godine, ne znajući da je reč o biblijskim kralјevima.
Po objalјivanju romana Viktora Igoa „Zvonar Borodičine crkve“ 1831. godine, obnavlјa se interesovanje javnosti za bogomolјu. Veliko renoviranje počelo je 1845. i potrajalo je narednih 25 godina. Početokom 1963. fasada Notr-Dama potpuno je obnovlјena kada joj je vraćena originalna boja. Sledeća obnova hrama trajala je od 1991 do 2000. godine. Ipak, najveću štetu u skoro devet vekova postojanja naneo joj je požar od 15. aprila 2019.
Katedrala je duga 130, široka 48, a visoka 36 metara. Osnova joj je zbijena, dok su potporni lukovi i stubovi raspoređeni u više redova u vidu kaskada. Notr-Dam se ističe simetričnošću i uravnoteženošću arhitektonskih elemenata. Nјena prostranost, savršena uravnoteženost počelјa, lepota vitraža, potpuno opravdavaju njen status „najpopularnije“ crkve u Francuskoj.
Ipak, i pored toga što na hiljade turista svakog dana prođe kroz vrata ove katedrale kako bi fotografisali šarene prozore i leteće potpore, ovo sveto odredište i dalje ima svoje tajne. A evo i 8 manje poznatih činjenica o katedrali Notr Dam.
Paganski grad leži ispod katedrale
Prostor na kojem se sada nalazi Notr Dam, nekada je bio galorimski grad Lutecija. Moguće je da je katedrala izgrađena na ostacima paganskog hrama. Oko 1710. godine, tokom iskopavanja otkriveni su delovi oltara posvećenog Jupiteru i drugim božanstvima. Dodatne arhitektonske ruševine su pronađene šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka, a mnoge datiraju iz drevne ere.
Jedna je od prvih građevina sa letećim potporama
Katedrala je jedna od najranijih građevina sa spoljnim letećim lukovima. Izgrađeni su oko glave katedrale u 12. veku kako bi pružili podršku tankim zidovima koji su sagrađeni kako bi visoka crkva imala veće prozore. Leteće potpore su postale ikonski aspekt gotskog dizajna, iako postoji debata o tome da li je Notr Dam prva katedrala koja ih ima. Sve u svemu, postali su trend u svetoj arhitekturi.
28 njenih kraljeva je izgubilo glave u Francuskoj revoluciji
Usred Francuske revolucije, 1793. godine, 28 kipova biblijskih kraljeva u katedrali je srušeno i uništeno od strane mafije. Kraljl Luj XVI je pogubljen ranije iste godine, pa je ikonografija vezana za monarhiju bila pod napadom. Tek su 1977. godine otkivene glave 21 kralja tokom radova u podrumu francuske banke za spoljnu trgovinu. Sada su u obližnjem muzeju Kluni.
Prikaz Strašnog suda na centralnom portalu
Kule nisu bliznakinje
Na prvi pogled dve kule Notr Dama izgledaju identično. Ipak, bliži pregled otkriva da je severni toranj nešto viši od južnog. Kao i svi delovi katedrale i kule su izgrađene tokom vremena. Kao takva katedrala je kolaž arhitektonskih trendova, a ne kulminacija vizije jedne osobe.
Njena zvona su jednom istopljena zbog artiljerije
Kraljevi nisu bili jedini deo Notr Dama koji je uništen tokom Francuske revolucije. Svih 20 zvona – osim ogromnog zvona po imenu Emanuel – uklonjeni su i istopljeni kako bi se napravili topovi. Zvona su zamenjena u 19. veku, ali nisu bila toliko fino napravljena kao starije verzije i pravili su više disonantne buke prilikom zvonjave. Konnačno, 2013. godine, novi ansambl zvona je povratio zvuk katedrale iz 17. veka.
Statua apostola Tome
Kipovi čudovišta su moderni dodatak
Neke od najpoznatijih fotografija Notr Dama su iz perspektive grotesnih statua. Mali broj ljudi zna da ove statue nisu bile tu do 19. veka. Dodate su između 1843. i 1864. godine tokom radikalne restauracije.
Orgulje Notr Dama su najveće u Francuskoj
Orgulje u ovoj katedrali uključuju 8.000 cevi (neke čak iz 18. veka) i pet klavijatura, čineći ih tako najvećim orguljama u Francuskoj. Na samom vrhu orgulja postojala su oštećenja iz doba revolucije, kada je odstranjen i simbol cveta ljiljana (fleur-de-lis), ali je sve ovo obnovljeno 2013. godine u znak obeležavanja 850. godišnjice katedrale.
Svi putevi vode do Notr Dama
Uglavnom zatrpano gomilom turista, na kaldrmi ispred Notr Dama se nalazi manji, kruži znak sa osmokrakom zvezdom. Na ovom znaku su ugravirane reči Point zéro des routes de France, a predstavlja tačku odakle su merene razdaljine od Pariza do drugih francuskih gradova. Tamo je postavljen 1924. godine, iako je privremeno uklonjen 1960. godine tokom iskopavanja podzemene garaže. Ovi radovi su bili onemogućeni kada su radnici došli do arhitektonskih ruševina.
Izvor: RTS, National Geographic
Dodaj komentar