Već smo zakoračili u period koji obeležavaju krsne slave. Odlikuje ih: zajedništvo, duhovnost, poštovanje radost, veselje i najmiliji
Krsna slava je prastari običaj u kome se, uz posebne obrede i gozbu, proslavlja hrišćanski svetitelj zaštitnik i davalac. Slava je naročito obeležje srpskog naroda, jer se proslavlјa samo među Srbima. Srpska krsna slava nalazi se na Uneskovoj reprezentativnoj listi nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva. U vreme komunističke vladavine ovaj obiičaj skoro je iščezao, ali su oni najuporniji očuvali uspomenu na svoje porodično i nacionalno poreklo.
Sa oca na sina
Mnogi antropolozi smatraju da današnja slava predstavlja sećanje na pokojne pretke – kućne zaštitnike dok drugi smatraju da je običaj slave najverovatnije predstavlja zamenu paganskog zaštitnika hrišćanskim svetiteljem zaštitnikom. Ovo drugo tumačenje je i zvanično crkveno objašnjenje postanka slave. U utemeljivanju krsne slave najznačajniju ulogu imao je prvi srpski arhiepiskop Sava Nemanjić, koji je „blagoslovio srpsku porodičnu slavu“. Današnju formu slave je konačno uobličio mitropolit Mihailo 1862. godine. Od brojnih imena koje je imao ovaj obred danas su ostali samo: slava, krsna slava i svečari.
Slavski bonton
Kada osvane dan slave, u crkvu se nosi slavski kolač, žito i crno vino. U crkvi se vrši zajedničko osvećenje žita i blagosiljanje hleba i vina, a onda sveštenik svako žito posebno prelije, i svaki kolač posebno reže. Onaj ko je pozvan, na slavu treba da dođe u vreme koje je domaćin odredio. Ako iz nekog razloga mora da zakasni više od pola sata, onda je običaj da to domaćinu blagovremeno javi. Na slavu se, pre svega, odlazi sa radošću i raspoložen. Svakodnevne brige i problemi ostavljaju se pred vratima. Kad vas domaćin dočeka na vratima svoga doma, vi mu sa osmehom jednostavno recite: „Srećna ti slava domaćine! Nek Bog da zdravlja i sreće, tebi i tvojoj porodici!“. Uobičajeno da se domaćinu ponese boca pića i cveće domaćici.
Kod Srba postoji čak 78 kućanskih slava, krsnih imena, koji se proslavljaju kao krsna slava. Najčešće slave su Sveti Nikola, 19. decembar (Nikoljdan), Sveti Georgije, 6. maj (Đurđevdan), Sveti Jovan Krstitelj, 20. januar (Jovanjdan), Sveti Dimitrije Solunski, 8. novembar (Mitrovdan) i Arhanđel Mihajlo, 21. novembar.
Dodaj komentar