Naslovna fotografija: Dragan Bosnić
Portal prestižnog magazina “Vog“ objavio je tekst o Hramu Svetog Save u Beogradu upoređujući ga sa katedralom Sagrada familija u Barseloni.
Na prilazu Beogradu, Hram Svetog Save izbija sa vrha vračarskog brda kao dragulј grada. Nјegova grandiozno bela mermerna i granitna fasada natkrovlјena bakarnom kupolom sadrži tajnu – unutrašnjost drugog po veličini pravoslavnog hrama na svetu uglavnom je nedovršena. Slično kao i svetski poznata Sagrada familija u Barseloni, beogradski Hram Svetog Save večiti je „rad u toku“, koji se nalazi u raznim fazama gradnje više od stotinu godina, piše časopis „Vog“.
Novinarka Elspet Velten u svom tekstu o Hramu Svetog Save navodi da se radi o drugom najvećem pravoslavnom hramu u svetu, te iscrpno opisuje istoriju koja je pratila njegovu izgradnju.
“Plan za hram je napravljen još 1893. godine, a lokacija na Vračaru je izabrana baš zato što su tu spaljene mošti Svetog Save, koji je život posvetio razvoju Srpske pravoslavne crkve“, navodi se u tekstu.
Opisujući istoriju srpskog naroda od vladavine Turaka, pa do raspada Jugoslavije, Elspet kaže da se i dalje u Beogradu vide tragovi rata, tačnije NATO bombardovanja 1999. godine, ali da se samo kilometar dalje od Ulice Kneza Miloša nalazi hram koji oduzimajući dah svojom veličinom svaki čas treba da bude i konačno završen.
Oduševljenje možda najvećom atrakcijom u istočnoj Evropi novinarka “Voga“ zaključuje rečima da je priča o Svetom Savi moderna i istinita bajka koju Srbi najviše vole. To je potvrdio i njen sagovornik – “Zamislite? Neko ko je odbio vlast i umesto toga odabrao da služi svima nama. Za naš narod to je nešto najveće što postoji“.
Gradnja Hrama
Gradnja Hrama počela je 1935. godine, 50 godina posle početka gradnje Sagrada familije (Sagrada Família), oko 2.000 kilometara zapadno od Beograda, a koja je bila znatno usporena zbog Španskog građanskog rata.
Kao i u Španiji, politika i rat usporiće gradnju Hrama. Drugi svetski rat doneo je bombardovanje Beograda, što nemačko što savezničko, a radovi su posle toga zamrli. Tokom rata, unutrašnjost su Nemci koristili u početku kao parking, a kasnije kao skladište.
Srbija je posle rata postala deo SFRJ, pa je i o mestu na Vračaru predviđenom za Hram odlučivala nova vlast.
Radovi su konačno nastavlјeni 1986. godine, posle pauze od 35 godina. Entuzijazam je bio na izuzetno visokom nivou. Zidovi su vrlo brzo dostigli planiranu visinu, a 4.000 tona teška kupola podignuta je na vrh sa unutrašnje strane u poduhvatu koji je trajao 40 dana.
Raspad Jugoslavije i ponovni prestanak radova
SFRJ se raspala, 1991. godine gradnja je ponovo stala i narednih deset godina nije nastavlјena.
Od 2000. godine gradnja je nastavlјena zahvalјujući donacijama konzorcijuma najvećih srpskih firmi, ali i manjom novčanom pomoći običnih lјudi.
Uprkos tome što je spolјašnjost građevine završena 2004. godine, ako zakoračite jedan korak u Hram otkrićete koliko još posla ostaje da se uradi. Unutrašnjost i dalјe liči na betonsku halu, sa zidovima od cigala i stubovima.
Galerija u levom delu zdanja služi kao kapela, u kojoj kombinacija trenutne i stalne ikonografije ukrašava prostor. Ipak, u dnu besprekornog mermernog stepeništa leži zadivlјujuća podzemna kripta. Ogromna prostorija sija od kitnjastih zlatnih lustera, staklenih mozaika od murano stakla zapanjujućih fresaka.
Nije potrebna Gaudijeva bujna mašta da biste mogli da zamislite kako će Hram Svetog Save izgledati nakon završetka. Planirano je da unutrašnjost bude ispunjena kombinacijom mozaika, fresaka i relјefima u kamenu. Očekuje se da će timu od 90 umetnika biti potrebno osam godina da završe mozaik površine 17.000 kvadratnih metara.
Priča o Hramu Svetog Save, posle više od veka, privodi se kraju. Podseća na srpsku bajku, zaklјučak je teksta u Vogu.
Kompletan tekst možete pročitati ovde.
Izvor: RTS
Dodaj komentar